Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας – 9 Φεβρουαρίου 2018

«Τη γλώσσα μου έδωσαν ελληνική
Το σπίτι φτωχικό στις αμμουδιές του Ομήρου…
Μονάχη έγνοια η γλώσσα μου στις αμμουδιές του Ομήρου…»
(Οδυσσέας Ελύτης, Άξιον Εστί)

Η 9η Φεβρουαρίου, ημέρα  μνήμης του εθνικού μας ποιητή Διονύσιου Σολωμού  (8 Απρίλιου 1798 – 9 Φεβρουαρίου 1857) καθιερώθηκε μετά από υπουργική απόφαση  ως  Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας, με σκοπό να αναδειχθεί ο θεμελιώδης ρόλος της ελληνικής γλώσσας στον ευρωπαϊκό και παγκόσμιο πολιτισμό. Η αξία της ελληνικής γλώσσας αποτυπώνεται στην ιστορικότητα και τη διαχρονικότητά της. Όπως τονίζει ο καθηγητής Γλωσσολογίας Γ. Μπαμπινιώτης, η ελληνική γλώσσα είναι μια γλώσσα «που μιλιέται αδιάλειπτα εδώ και 40 αιώνες. Ενώ επί 28 αιώνες γράφεται με την ίδια γραφή και το ίδιο ελληνικό αλφάβητο και επί 24 αιώνες γράφεται με την ίδια ορθογραφία».

Με αφορμή τον εορτασμό αυτό, πραγματοποιήθηκαν στο σχολείο μας μια σειρά από δράσεις ανάλογες με την ηλικία και τις δυνατότητες των μαθητών μας με σκοπό να ενημερωθούν και να ευαισθητοποιηθούν σχετικά με τη σημασία της ελληνικής γλώσσας.

Όλες οι τάξεις παρακολούθησαν μια παρουσίαση σχετικά με την ιστορία της γραφής και της εξέλιξης του ελληνικού αλφαβήτου. Έγιναν αναφορές στα ιδεογράμματα ή εικονογράμματα της γραμμικής β’ ή μυκηναϊκής γραφής, στο φοινικικό αλφάβητο, το οποίο εισήγαγαν οι Φοίνικες στην Ελλάδα και στη συνέχεια άλλαξαν σημαντικά οι Έλληνες δημιουργώντας το ελληνικό αλφάβητο. Χρησιμοποιήθηκε μέσω ίντερνετ μια πολύ ενδιαφέρουσα εφαρμογή του Μουσείου Θηβών http://games.mthv.gr/mth-names/  που έδωσε τη δυνατότητα να δουν κάποιοι μαθητές πώς γραφόταν το όνομά τους κατά την αρχαιότητα από την Μυκηναϊκή Εποχή μέχρι και το Βυζάντιο. Παρουσιάστηκαν οι «επί τα λαιά», «βουστροφηδόν» και «ες ευθύ» γραφές της ελληνικής γλώσσας στα αρχαία χρόνια και μαθητές προσπάθησαν να διαβάσουν σωστά και να αποκωδικοποιήσουν προτάσεις. Διαβάστηκαν απόψεις ξένων σημαντικών ανθρώπων των γραμμάτων για την διαχρονική αξία της ελληνικής γλώσσας και επισημάνθηκαν αξιοπερίεργα της ελληνικής γλώσσας, όπως η μεγαλύτερη ελληνική λέξη στην λογοτεχνία.

Η κάθε τάξη του σχολείου μας γιόρτασε την Παγκόσμια Ημέρα Ελληνικής Γλώσσας με διαφορετικές δράσεις και προσεγγίσεις:

Τα παιδιά της Α’ τάξης αφού παρακολούθησαν το αφιέρωμα στην ιστορία και τη συμβολή της γλώσσας μας στον παγκόσμιο γλωσσολογικό πολιτισμό έπαιξαν ένα δημιουργικό παιχνίδι στην τάξη τους. Αρχικά τους δόθηκαν καρτέλες με ελληνικές λέξεις που έχουν εισχωρήσει στη γερμανική γλώσσα καθώς και τις αντίστοιχες  γερμανικές. Τα παιδιά μοιρασμένα σε δύο ομάδες προσπάθησαν, αφού διάβασαν πρώτα τις λέξεις, να ταιριάξουν τις αντίστοιχες στην άλλη γλώσσα. Κάθε παιδί που έβρισκε την αντίστοιχη λέξη στα γερμανικά την έγραφε στο ανάλογο σπίτι. Έτσι δημιουργήθηκαν δύο σπιτάκια με λέξεις: ένα ελληνικό και ένα γερμανικό. Αφού βρέθηκαν όλα τα ζευγάρια λέξεων ελληνικών και γερμανικών, προσπάθησαν να δημιουργήσουν μια ιστορία με τις λέξεις αυτές. Στο τέλος ζωγράφισαν όποια λέξη τους έκανε εντύπωση. Οι λέξεις που τους δόθηκαν ήταν τόσο λέξεις της καθημερινότητάς τους όπως θέατρο, ακροβάτης, κλίμα, αστροναύτης, όσο και πιο αφηρημένες έννοιες όπως ιδέα, δημοκρατία και αγωνία.

Στη Β’ τάξη έγινε αναφορά και γράφτηκαν στον πίνακα 15 γερμανικές λέξεις που έχουν φανερά ελληνική ρίζα, τις οποίες άμεσα αναγνώρισαν τα παιδιά. ‘Υστερα χωρίστηκαν οι μαθητές σε δύο ομάδες, δίνοντας σε κάθε ομάδα 6 από τις παραπάνω λέξεις και η καθεμία ομάδα δημιούργησε την δική της μικρή ιστορία. Στη συνέχεια διάβασε η κάθε ομάδα την ιστορία της, την οποία στη συνέχεια καθαρόγραψαν δυο μαθητές σε χαρτί του μέτρου. Παράλληλα έγινε κολάζ με τα χρώματα της ελληνικής και της γερμανικής σημαίας για να εικονοποιηθεί η αλληλεπίδραση των δυο γλωσσών.

Οι μαθητές των Α” και Β” τάξεων επίσης άκουσαν και ξεφύλισσαν από την ηλεκτρονική βιβλιοθήκη «Μικρός Αναγνώστης» το παραμύθι «Ο μικρός ζωγράφος των βράχων» http://www.mikrosanagnostis.gr/.  Ο μικρούλης Ποκ μας πιάνει από το χέρι και μας οδηγεί στα σκοτεινά βάθη της σπηλιάς, στα σκοτεινά βάθη του χρόνου… Τι ήταν αυτό που τον μάγεψε τόσο, ώστε έπαψε πια να λαχταράει να γίνει κυνηγός; Τι ήταν αυτό που τον εντυπωσίασε βγαίνοντας από τη σπηλιά, μόλις τέλειωσε ο χειμώνας; Ήταν, τάχα, τα ζωηρά χρώματα της φύσης και το παιχνίδισμα του ήλιου ή κάτι άλλο, πιο μαγικό; Σαν τα μικρά παιδιά που γνωρίζουν τον κόσμο παρατηρώντας εικόνες, έτσι κι εμείς προσπαθούμε να μάθουμε για τους μακρινούς γεννήτορές μας, που, ζώντας στα κρύα και σκοτεινά βάθη μιας σπηλιάς, αποτύπωσαν τη ζωή, τα συναισθήματα και την καθημερινότητά τους στις βραχογραφίες, που μέχρι σήμερα μας εκπλήσσουν με την κίνηση και τη ζωντάνια των μορφών τους. 

Οι μαθητές της Γ΄ τάξης ασχολήθηκαν με ένα τραγούδι παραδοσιακό των Γκρεκάνων της Κάτω Ιταλίας, το «Are mou rindinedha – Άραγε χελιδόνι μου». Αφού το διάβασαν και το άκουσαν, εντόπισαν και υπογράμμισασν τις ελληνικές λέξεις π.χ. talassa=θάλασσα. Έπειτα τις έγραψαν με καλλιγραφικά γράμματα, διότι ασχολήθηκαν και με την καλλιγραφία. Τέλος αφού έγραψαν το όνομά τους σε πάπυρο σε γραμμική β” , έφτιαξαν υπέροχα κολάζ.

Οι μαθητές   της   Δ’   Τάξης   ασχολήθηκαν   με   την   ετυμολογία   και   τα μορφήματα   των   ελληνικών   λέξεων. Με   διασκεδαστικό   τρόπο («Μια λέξη, μια ιστορία») έμαθαν να χωρίζουν το πρόθημα, το θέμα και την κατάληξη των λέξεων με σκοπό να αναδειχθούν σημασιολογικά και γραμματικά στοιχεία   αλλά   και   να   μάθουν οι μαθητές   ότι   γνωρίζοντας   τα   μορφήματα μπορούν να γίνουν και καλύτεροι ορθογράφοι.

Οι μαθητές της Ε΄ τάξης διάβασαν και μελέτησαν πολλές λέξεις στα Γερμανικά και στα Αγγλικά. Με αυτό τον τρόπο ανακάλυψαν και θαύμασαν τον πλούτο της Ελληνικής Γλώσσας, μιας και πάρα πολλές λέξεις που χρησιμοποιούνε  αυτοί οι λαοί έχουνε ρίζες από την ελληνική γλώσσα, κυρίως λέξεις που χρησιμοποιούνται στις επιστήμες αλλά και στην καθημερινότητα. Πολλές από αυτές χρησιμοποιούνται σχεδόν αυτούσιες! Στη   συνέχεια διαβάστηκαν οι δύο θρυλικές ομιλίες του  Ξενοφώντα  Ζολώτα. Ο πρώην πρωθυπουργός και καθηγητής Ξενοφών Ζολώτας είχε εκφωνήσει δύο λόγους στην Ουάσιγκτον (στις 26 Σεπτεμβρίου 1957 και στις 2 Οκτωβρίου 1959), οι οποίοι έμειναν μνημειώδεις. Αιτία ως προς αυτό δεν ήταν μόνο το περιεχόμενό τους αλλά και η γλώσσα τους. Υποτίθεται ότι η γλώσσα των λόγων ήταν η αγγλική. Όμως, με την αφαίρεση λίγων συνδέσμων, άρθρων και προθέσεων η γλώσσα είναι η Ελληνική. Το   ακροατήριό   του   αποτελούσαν   οι   σύνεδροι   της   Διεθνούς   Τράπεζας Ανασυγκρότησης και Ανάπτυξης και τον αντελήφθησαν οι πάντες. Ίσως επειδή και το ακροατήριο είχε υψηλή γνώση της αγγλικής και πολλοί είχαν διδαχθεί αρχαία στο σχολείο   τους. Το   τέλος   της   ομιλίας   προκάλεσε   παρατεταμένο   χειροκρότημα   και ανυπόκριτο θαυμασμό, ενώ πολλές εφημερίδες των ΗΠΑ του αφιέρωσαν τίτλους στην  πρώτη σελίδα. Μετά την ανάγνωση οι μαθητές υπογράμμισαν τις «ελληνικές λέξεις» της δεύτερης ομιλίας και έγραψαν αυτές τις λέξεις στα ελληνικά. Τις βρήκανε όλες! Απίστευτο! Σίγουρα δεν είναι απόλυτα κατανοητό τι ακριβώς ήθελε να πει ο Ζολώτας μιας και δε γνωρίζουν οι μαθητές οικονομικά αλλά πλέον μπορούν σε ξένα κείμενα να διακρίνουν τις ελληνικές λέξεις! Πλέον είναι σίγουροι, ότι γνωρίζοντας κάποιος ελληνικά, ταυτόχρονα με λίγη σκέψη ξέρει πολλές λέξεις σε πολλές γλώσσες!

Στη ΣΤ΄ τάξη μιλήσαμε για την μετάβαση από το πολυτονικό σύστημα στο μονοτονικό. Τα παιδιά δανείστηκαν βιβλία από τη βιβλιοθήκη που ήταν γραμμένα στο πολυτονικό και τα μελέτησαν. Στο τέλος έγραψαν μια παράγραφο από το πολυτονικό στο μονοτονικό σύστημα.

 

20180209_102929 20180209_115418 20180209_134213 20180209_134228 20180209_134238 20180209_134250 20180209_134258 20180209_134305 20180209_134315 20180215_130953 20180215_131016 20180215_131021 20180215_131031 20180215_131042 20180215_131046

Website Pin Facebook Twitter Myspace Friendfeed Technorati del.icio.us Digg Google StumbleUpon Premium Responsive

No comments

Leave a Reply


8 + 9 =